Emakumea hezkuntzan: INGURUAREN ERAGIN SEXISTAK (I) : MUSIKA

Gauza jakina da haurrek ingurutik jasotako edozein estimulu edo informazioa erraztasun handiz xurrupatu eta barneratzen dutela. Horregatik, kontu handiz ibili behar gara gure egunerokotasunean (eta ez bakarrik eskolan) agertzen diren elementu sexistak identifikatzeko eta horiei aurre egin ahal izateko. Hala ere, hedabideetatik eta kontsumotik datozen eragin ez-hezitzaile guzti horiek- gehienetan ohartu gabe barneratzen ditugunak- ezin ditugu desagerrarazi, gure eskuz kanpo gelditze baitira. Orduan, nola hezi ditzakegu ikasleak eredu sexista horiekin ez identifikatzeko? Lehenik eta behin, arazoaz kontzientziatuz, eta bestetik, horiek alboratzeko tresnak zein izpiritu kritikoa emanez.

Sarrera honetan zein hurrengoetan, ume eta gazteengan eragin gehien duten eta gure kultura hoberen islatzen duten zenbait arlo aztertuko ditut, horietan estimulu sexistak identifikatu eta salatu nahian.

Atal honetan musikaz arituko naiz eta hura garatzeko, Kanarietako gobernuak genero indarkeriaren prebentzio neurri gisa egindako “MP3 ¿Reproduces sexismo?” gidaz baliatuko naiz. Gazteei bideratutako gida didaktiko honetan, egunero entzuten diren 30 abesti ezagunetarikoen inguruan ikerketa sakona egin dute, zenbait ondorioetara ailegatuz: abestien %77a gizonek interpretatzen dituzte, gai nagusia desamodioa da (%60) eta emakumearen irudiari dagokionez %20ak objektu sexual bat bezala ikusten du eta %42an jarrera pasibo batean agertzen dira. Gehienetan emakumea abeslaria denean agertzen diren amodio erlazioak mingarriak izaten dira, gizonek abesten dutenean, aldiz, haien hizkuntza konnotazio sexual askoz handiagoa du.

Horretaz gain, abestiak hiru multzotan sailkatu dituzte, horiek aztertzeko baliabideak emanez. Alde batetik, sexismoa erreproduzitzen duten abestiak aurkitzen ditugu, genero estereotipoak eta amodio erromantikoari buruzko mitoak transmititzen dituztenak. Bestetik, tratu txarrak ematen dituzten abestiak ere daude, sexismo bortitz baten eta emakumeenganako indarkeriaren apologia egiten dutenak. Azkenik, prebenitzen duten abestiak daude, genero indarkeriaren gaia tratatu eta arazoa modu egokian ikustarazten dutenak.

Sexismoa erreproduzitzen duten abestien artean Amaralen hit ezaguna aurkitzen da: Sin ti no soy nada. Gida honek proposatzen digun ariketa aurkezteko aprobetxatuko dugu abesti hau, gelan lantzeko jarduera oso interesgarria izan daitekeena. Ariketa honetan, lehendabizi abestia entzun edo letra irakurriko da, ondoren hausnartzeko galdera batzuk eztabaidatuko dira eta amaitzeko, erreproduzitzen dituen mitoak edota estereotipoak identifikatuko dira.

Hausnarketarako galderak:

Behatu titulua, ¿ zer bururatzen zaizu?
Erlazio batean, hasierako hilabetetako amodio sutsu eta erromantikoa betirako iraun ahal (eta behar) duela sinetsi ohi da. Hala ere, ikerkuntza anitzak seinalatu bezala, amodio sutsu horrek iraungitze-data omen du.
Amaralek esaten du “daría lo que fuera por ser como siempre los dos mientras todo cambia”. Hori posiblea dela uste duzu? Baikorra al da? Pertsonak aldatzen bagoaz ez al da normala harremanak ere aldatzen joatea?

Zer erreproduzitzen da?